ADENOVIRUS

De oude c.q. eerste verschijnselen van de jongeduivenziekte begonnen ca 40 jaar geleden. Men sprak van de mosziekte, oftewel Adeno-ziekte, omdat er Adenovirussen bij de zieke jonge duiven aangetoond werden. In de jaren 80 en 90 begonnen jonge duiven eerst hun voedsel uit te braken en vermagerden door diarree in de vorm van groene, slijmerige mest. Steeds vaker stierven ook veel jonge duiven aan deze symptomen. Enkele hoofdoorzaken – zowel toen als nu – waren E.Coli-bacteriën, Trichomonas, Hexamieten en Adenovirussen. Met de vroeger goed werkzame antibiotica tegen Coli-bacteriën zoals Baytril, Difloxazine, Furamycine en Ronidazolpreparaten kreeg men deze problemen echter zeer goed onder controle. Langzamerhand verminderde de oorspronkelijk goede werking van de oude antibiotica echter. Bijna 300 verschillende E.Coli-bacteriën bij duiven en gevogelte maken dat veel oude antibiotica niet meer werken en ook resistentie treedt steeds meer op. Vandaag de dag bestaan er nieuwe, beter werkzame antibiotica tegen deze oorspronkele verschijnselen van de jongeduivenziekte, die door E.Coli-bacteriën veroorzaakt worden. Ook de jaarlingen en oude duiven lijden tegenwoordig tijdens het seizoen vaker aan E.Coli. Een kuur tijdens het seizoen met Matrix tegen E.Coli-bacteriën zou bij veel oude duiven tot betere prestaties leiden en de verliezen bij de jaarlingen minimaliseren. In de loop der jaren leerden de kwekers met de jongeduivenziekte omgaan. De twee nieuwe drievoudige vaccins PHA (Paramyxo-Herpes-Adenovirus) en RPC (Rota-Paramyxo-Circovirus) hebben zich het afgelopen jaar al goed bewezen en zullen ook helpen, de problemen onder controle te krijgen.

CIRCOVIRUS

Halverwege de jaren 90 dook een nieuw virus voor het eerst bij duiven op: het Circovirus. Ook bij veel andere diersoorten vond men Circovirussen. Dit virus is tegenwoordig alomtegenwoordig bij duiven. De oude duiven leven er mee, maar het virus verlamt c.q. verzwakt het immuunsysteem van de jonge duiven tot een leeftijd van ongeveer 6-7-8 maanden aanzienlijk. Dan wordt de jonge duif langzaam een jaarling cq volwassen en nieuwe immuunsystemen in het lichaam houden dan de Circovirussen onder controle. Echter tot dit moment is de jonge duif door verzwakking door de Circovirussen hulpeloos overgeleverd aan bacteriën zoals b.v. E. Coli-bacteriën. Daardoor ontstaat een vicieuze cirkel: de jonge duiven zijn ziek, worden gezond gekuurd en worden later opnieuw ziek. Zoals reeds vermeld, laat de immuunonderdrukkende werking van de Circovirussen helemaal geen intact immuunsysteem bij de jonge duif ontstaan – tot een leeftijd van 6-7-8 maanden. Tot nu toe sterft een groot aantal jonge duiven tegenwoordig door Circovirussen en de dodelijke bijwerkingen door E.Coli-bacteriën. Vaak sterven de jonge duiven al direct in het nest. Daarom is het al erg zinvol, niet alleen de jonge duiven, maar ook de ouderdieren met het Circovirus vaccin in te enten, omdat de immuniteit van de vaccinatie daardoor via het ei en ook via de kropmelk aan de nestjongen doorgegeven wordt. De inzet van Circovirus vaccin bij jonge duiven heeft zich in de laatste jaren absoluut bewezen. Het immuunsysteem wordt daardoor beschermd en blijft intact.

HERPESVIRUS

Tot de nieuwere verschijnselen van de jongeduivenziekte hoort het herpesvirus. Sinds ongeveer 5 jaar merken we bij jonge duiven, dat zeer vaak het herpesvirus opduikt met meestal dodelijke gevolgen voor de jongere jonge duiven. Bij oudere jonge duiven en oude duiven speelt het virus geen grote rol meer. Ze leven dan met het herpesvirus en hebben immuniteit ertegen opgebouwd. Gelukkig herkent men het herpesvirus zeer goed aan de gele aanslag in de snavel en wangen, die helaas zeer vaak met Trichomonas verwisseld wordt. In het eindstadium van een herpesinfectie hebben de jonge duiven zware ademnood, meestal rochelen de dieren alleen nog maar voordat ze sterven. Bij massale sterfte bij de jonge duiven is het ook hier zinvol, niet alleen de jonge duiven, maar ook de kweek- en ouderdieren met PHA (Paramyxo-Herpes-Adenovirus) vaccin te vaccineren.

ROTAVIRUS

Ook Rotavirussen horen de afgelopen 2 jaar tot een nieuw verschijnsel bij de jongeduivenziekte , met een sterftecijfer van 50 %. Zieke duiven sterven snel, al na enige uren zijn ze dood. Belgische kwekers berichtten, dat enkele duiven tijdens het vliegen dood uit de lucht vielen. Het Rotavirus is bij duiven al lang bekend maar kwam pas door een massale dodelijke uitbraak in Australië in het nieuws. Maar ook in België, Nederland en Duitsland werd de afgelopen 2 jaar bij veel gestorven oude en jonge duiven het Rotavirus aangetoond. Vaak was het ook een combinatie van circovirussen, rotavirussen en colibacteriën. Nu moet men niet meteen in paniek raken wanneer jonge duiven sterven. Men heeft het Australische Rotavirus type ook wel het „Victoria Pigeon Rotavirus“ genoemd. Rotavirussen worden onderverdeeld in 8 groepen, van A t/m H. Natuurlijk is het zinvol om het nieuwe RPC (Rota-Paramyxo-Circovirus) vaccin in te zetten wanneer razendsnelle sterfgevallen bij jonge duiven optreden. Beter zou het zijn om het virus van tevoren via een cloaca-uitstrijkje of onderzoek aan te tonen. Het algemene inenten van oude duiven of kweekduiven tegen het Rotavirus raden wij echter af! Er waren nogal wat problemen na het inenten met het Paramyxo- Rotavirus door entreacties in de vorm van abcessen bij de oude duiven.

Rotavirussen zijn de voornaamste oorzaak van diarree bij mensen, zoogdieren en vogels. Voor jonge kinderen bestaat er sinds een aantal jaren een vaccin. Over het algemeen verloopt de infectie bij gezonde mensen echter probleemloos.

Oorzaken voor de beschreven problemen:
We ruilen en kopen meer duiven dan ooit tevoren in de geschiedenis van de postduivensport. One Loft races in de hele wereld – alleen al 100 daarvan in Europa – dragen bij aan de verspreiding en vermenging van bacteriën en virussen in de postduivensport. Verder worden ze nog door veilingen over de hele wereld getransporteerd! Deze situatie zullen we niet meer ongedaan kunnen maken!

Oplossing van de problemen door analyse en preventie!
We kunnen ons echter op de genoemde problemen voorbereiden door vaccinaties en onderzoeken en daar willen we aan bijdragen. In ons partnerlaboratorium kunnen we tegenwoordig veel virussen aantonen – voor een acceptabele prijs

Cloaca uitstrijkje Adenovirus: 49,00 Euro
Cloaca uitstrijkje Circovirus: 49,00 Euro
Cloaca uitstrijkje Rotavirus: 49,00 Euro
Snavel uitstrijkje Herpesvirus: 49,00 Euro
Pakketprijs cloaca uitstrijkje:
Rotavirus + Circovirus + Adenovirus 95,00 Euro

De afgelopen jaren hebben we in probleemhokken met de hieronder genoemde vaccins aantoonbaar goede resultaten behaald:

1. Paramyxo-Herpes-Adenovirus 3-weg vaccin
2. Paramyxo-Herpesvirus 2-weg vaccin
3. Circovirus vaccin
4. Rota-Paramyxo-Circovirus 3-weg vaccin

Ook wij leren elk jaar bij
en moeten op grond van onze ervaringen met nieuwe vaccins onze adviezen aan de nieuwe feiten aanpassen. Bij de jonge duiven heeft het zich absoluut bewezen om direct na het spenen, het vaccin PHA (Paramyxo-Herpes-Adenovirus) te geven. 2-3 Weken later zou men direct het vaccin RPC (Rota-Paramyxo-Adenovirus) nog moeten geven. Beide vaccins hebben zich zeer goed bewezen en zijn volgens ons onontbeerlijk bij de preventie van jongeduivenziekte. Een herhalingsvaccinatie met PHA is niet nodig. Een herhalingsvaccinatie met RPC kan met name zinvol zijn, wanneer de eerste kweekronde al zeer vroeg was (december/januari) en de eerste vaccinatie met RPC daarom al zeer vroeg gedaan werd. Dan zou er tussen de eerste kweekronde tot aan het begin van de vluchten voor jonge duiven vaak een langere periode van meerdere maanden zitten, wat een herhalingsvaccinatie met RPC zinvol zou maken. Verdere vaccinaties zoals tegen pokken en salmonella zijn bij jonge duiven ook zeer aan te raden, maar worden door tijdgebrek vaak verwaarloosd. Een vaccinatie tegen pokken is echter bij jonge duiven zeer belangrijk. Bovendien is het vaccin tegen pokken een levend vaccin, dat het immuunsysteem nog een extra boost geeft. Uit ervaring adviseren we de laatste jaren steeds vaker de injectie- in plaats van de follikelmethode, omdat het bij de laatste steeds weer tot dikke, lelijke, pussige follikels leidt. Ook de vaccinatie tegen pokken zou vroeg genoeg gedaan moeten worden, zoals in het algemeen alle vaccinaties vroeg moeten gebeuren. Problemen zoals jondeduivenziekte of tijdgebrek kunnen altijd voorkomen en dan zegt men weer: „Er is iets tussen gekomen en ik kon de duiven niet meer tegen xxx vaccineren…!“

Samengevat zullen we naar de hedendaagse inzichten het volgende entschema aanbevelen:

Jonge duiven:
PHA + RPC (2x) + pokken + (Salmonella)
Oude duiven:
PHA + pokken + Salmonella

Dr. Vincent Schroeder
Dierenarts gespecialiseerd in postduiven.
November 2020